ทำอย่างไรถึงจะมีสุขภาพที่ดีในวัยเก๋า

”ทำอย่างไรถึงจะมีสุขภาพที่ดีในวัยเก๋า“
เคยได้ยินไหมคะ? คุณตาคุณยายไม่ต้องทำอะไรค่ะ อยู่เฉยๆ เดี๋ยวลูกหลานทำให้เอง….. อย่าออกไปไหนนะ..!! ทำกับข้าวก็ไม่ต้องทำ เดี๋ยวทำให้เอง เดี๋ยวสั่ง delivery แทนแล้วกัน

คนส่วนใหญ่คิดว่าอายุมากแล้วควรอยู่เฉยๆ…ให้ลูกหลานปรนนิบัติ แต่จริงๆ แล้ว การทำแบบนี้จะทำให้ผู้สูงอายุเกิดสภาวะถดถอย (Deconditioning) ทั้งร่างกาย จิตใจ และความสามารถของสมองค่ะ

กุญแจสำคัญ ที่จะทำให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพดีทั้งกายใจในวัยเก๋านั่นคือการ keep active นั่นเองค่ะ..!
การ keep active คืออะไร?
วันนี้หมอจะมาเล่าให้ฟังกันค่ะ

ยกตัวอย่างเช่น หากคุณยายชอบทำอาหาร
การให้คุณยายทำอาหารมีข้อดีอย่างไร?
1. การใช้มือ เป็นฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็ก (fine motor skills) ให้ทำงานได้คล่องตัว
2. ใช้ขา ยืนและเดิน เป็นการฝึกกล้ามเนื้อมัดใหญ่(Gross motor skills) และกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว (Core muscles strengthening) ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงในการหกล้มและป้องกันโรคที่เกิดจากการไม่เคลื่อนไหว (Immobilization syndrome) ได้ค่ะ
3. การคิดบริหารจัดการ(Executive function) เช่น การเตรียมวัตถุดิบและปรุงอาหาร ต้องคิดว่าใส่อะไรก่อนหลัง คิดว่าใส่อะไรมากน้อยถึงจะอร่อยพอดี หรือจำว่าปรุงอะไรไปแล้วหรือยัง ก็เป็นการบริหารความจำที่เรียกว่า ความจำเพื่อใช้ปฏิบัติงาน (working memory training) ซึ่งทั้งหมดนี้ก็เป็นการบริหารสมองนั่นเองค่ะ
4. เมื่อทำเสร็จได้ทานอาหารอร่อยๆ และภูมิใจและให้ลูกหลานทานด้วย ผู้สูงอายุจะรู้สึกมีคุณค่า ทำให้ช่วยห่างไกลภาวะซึมเศร้า (depression prevention) ได้ด้วยค่ะ

บางท่านอาจกังวลว่า…แบบนี้จะปลอดภัยไหมน้า.. เป็นห่วงเรื่องฟืนไฟ หกล้ม ฯลฯ

หมอแนะนำว่า..ต้องดูแลสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัย เช่น ช่วยกันจำและเตือนปิดแก๊สหรือยัง ถ้าบางท่านยืนนานไม่ไหว ก็ควรปรับสภาพแวดล้อม เช่นให้ปรุงอาหารแบบท่านั่งได้ไหม หรือเป็นคนชิมแล้วสั่งการอีกทีได้ไหม ปรับตามความเหมาะสมของสุขภาพผู้สูงอายุแต่ละท่าน ได้เลยค่ะแต่กุญแจสำคัญคือไม่ควรห้ามทำโดยสิ้นเชิงนะคะ

นอกจากนี้การมีสุขภาพที่ดีต้องอย่าลืมป้องกันโรคด้วยการฉีดวัคซีนสำหรับผู้สูงอายุกันนะคะ ได้แก่
1. วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ประจำปี (ปีละ1 ครั้ง)
2. วัคซีนป้องกันปอดอักเสบ นิวโมคอคคัส 13 สายพันธุ์ หรือ 23 สายพันธุ์ แนะนำอาจฉีดตัวใดตัวหนึ่ง หรือ ฉีด 2 ตัว ห่างกัน 1 ปีค่ะ
3. วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด
4. วัคซีนป้องกันไวรัส RSV
5. วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก คอตีบ ไอกรน (ฉีดกระตุ้นทุก 10 ปี)

ทำอย่างไรถึงจะมีสุขภาพที่ดีในวัยเก๋า

บทความสุขภาพอื่นๆ