ก้าวใหม่ของการผ่าตัดข้อเข่าและข้อสะโพก ปลอดภัย และฟื้นตัวเร็ว
การผ่าตัดข้อเทียมคืออะไร
โรคข้อเสื่อม โดยเฉพาะข้อเข่าและข้อสะโพก เป็นหนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ รวมถึงคนวัยทำงานที่มีพฤติกรรมใช้ข้อหนัก เช่น ยกของ นั่งยอง หรือนั่งพับเพียบเป็นเวลานาน ทำให้กระดูกอ่อนผิวข้อเสื่อมสภาพ เกิดอาการปวด บวม ข้อฝืด และเคลื่อนไหวลำบาก
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียม (Joint Replacement Surgery) เป็นวิธีการรักษาที่ช่วยลดอาการปวดและฟื้นฟูการเคลื่อนไหวให้ใกล้เคียงปกติ โดยเฉพาะในรายที่รักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผล อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดแบบดั้งเดิมอาจมีข้อจำกัดเรื่องความแม่นยำและภาวะแทรกซ้อน จึงเกิดการพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ — “หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดข้อ (Robotic Joint Surgery)” เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการรักษา
เทคโนโลยีหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดข้อคืออะไร
หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดข้อต่อ (Robotic Joint Surgery) เป็นนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ผสานระหว่างความเชี่ยวชาญของศัลยแพทย์ออร์โธปิดิกส์ (ศัลยแพทย์กระดูกและข้อ) เข้ากับระบบคอมพิวเตอร์และแขนกลอัจฉริยะ ซึ่งช่วยให้การผ่าตัดมีความแม่นยำสูง ปลอดภัย และเกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อน้อยที่สุด
ระบบนี้จะช่วยแพทย์ตั้งแต่ขั้นตอนวางแผนก่อนผ่าตัด (Pre-operative Planning) ไปจนถึงระหว่างการผ่าตัด (Intra-operative Navigation) โดยสามารถคำนวณตำแหน่งและมุมของข้อเทียมได้ละเอียดระดับมิลลิเมตร เพื่อให้ผลลัพธ์ออกมาพอดีกับโครงสร้างร่างกายของผู้ป่วยแต่ละคนอย่างแท้จริง
ขั้นตอนการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์
1. การวางแผนผ่าตัดเฉพาะบุคคล (Personalized leg scan)
ก่อนผ่าตัด ผู้ป่วยจะได้รับการแสกนกระดูกของขาด้วยเอกซเรย์เพื่อทราบแนวกระดูกขา ขนาด มุม และแนวรับแรงในร่างกาย ระบบจะช่วยให้แพทย์ออกแบบข้อเทียมที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายได้อย่างละเอียด
2. การนำทางแบบเรียลไทม์ (Real-Time Navigation)
ระหว่างผ่าตัด แขนกลหุ่นยนต์จะทำงานร่วมกับระบบคอมพิวเตอร์ที่แสดงภาพสามมิติแบบเรียลไทม์ ช่วยให้ศัลยแพทย์เห็นโครงสร้างกระดูกและตำแหน่งอุปกรณ์อย่างแม่นยำ พร้อมปรับทิศทางหรือมุมได้ทันที
3. การตัดกระดูกและวางข้อเทียมอย่างแม่นยำ
หุ่นยนต์ช่วยควบคุมมุมตัด ความลึก และขอบเขตของการเคลื่อนไหว เพื่อป้องกันความเสียหายต่อเนื้อเยื่อรอบข้าง เช่น กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเส้นประสาท
4. ตรวจสอบและปรับสมดุลก่อนปิดแผล
หลังวางข้อเทียมเรียบร้อย แพทย์จะใช้ระบบหุ่นยนต์ประเมินแรงกด แรงยืด และการเคลื่อนไหวของข้อ เพื่อให้มั่นใจว่าข้อเทียมทำงานได้ใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุด
จุดเด่นของเทคโนโลยีหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดข้อ
✅ 1. ความแม่นยำกว่าวิธีดั้งเดิม
ระบบหุ่นยนต์สามารถตัดกระดูกและจัดตำแหน่งข้อเทียมได้ตรงตามที่แพทย์วางแผนไว้ล่วงหน้า ด้วยความละเอียดระดับมิลลิเมตร ช่วยลดความผิดพลาด
✅ 2. ลดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อข้างเคียง
ด้วยระบบจำกัดขอบเขตการเคลื่อนไหวของแขนกล ทำให้หุ่นยนต์ไม่ออกนอกบริเวณที่กำหนด ลดการบาดเจ็บต่อเส้นเอ็น กล้ามเนื้อ และหลอดเลือด
✅ 3. เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว
สูญเสียเลือดน้อย และลดระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาล ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถลุกเดินได้ภายใน 12 ชม.หลังผ่าตัด
✅ 4. ออกแบบข้อเทียมเฉพาะบุคคล (Personalized Implant)
ข้อเทียมถูกปรับให้เหมาะสมกับสรีระ น้ำหนักตัว และโครงสร้างกระดูกของผู้ป่วยแต่ละคน ทำให้ข้อต่อทำงานใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุด
✅ 5. ยืดอายุการใช้งานของข้อเทียม
เมื่อข้อเทียมถูกวางในตำแหน่งที่ถูกต้องและสมดุล การสึกหรอของวัสดุจะลดลง ส่งผลให้ข้อเทียมมีอายุการใช้งานยาวนานกว่าเดิม
เปรียบเทียบ “หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด” กับ “วิธีดั้งเดิม”
|
รายการเปรียบเทียบ |
วิธีดั้งเดิม |
หุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด |
|
ความแม่นยำในการตัดกระดูก |
พึ่งพาทักษะศัลยแพทย์ |
ควบคุมด้วยระบบ 3D และแขนกลอัจฉริยะ |
|
ความเสียหายต่อเนื้อเยื่อ |
มากกว่า |
น้อยลงอย่างชัดเจน |
|
การวางตำแหน่งข้อเทียม |
อาจคลาดเคลื่อนได้ |
แม่นยำระดับมิลลิเมตร |
|
ความเจ็บปวดหลังผ่าตัด |
ปานกลางถึงมาก |
เจ็บน้อย ฟื้นเร็ว |
|
ระยะพักฟื้น |
4–6 สัปดาห์ |
2–4 สัปดาห์โดยเฉลี่ย |
|
อายุการใช้งานของข้อเทียม |
ประมาณ 10–15 ปี |
ยืดได้ถึง 20 ปี* |
*ผลลัพธ์แตกต่างกันในแต่ละบุคคล
เหมาะกับใครบ้าง
ผู้ที่มี ข้อเข่าเสื่อม / ข้อสะโพกเสื่อมขั้นรุนแรง
ผู้ที่มีความผิดรูปของข้อ (deformity) หรือเคยผ่าตัดมาก่อน
ผู้ที่ต้องการฟื้นตัวเร็ว กลับไปใช้ชีวิตประจำวันไว
ผู้ที่ต้องการผลลัพธ์ที่ใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุด
ข้อควรพิจารณา
ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะติดเชื้อในข้อ หรือมีปัญหาทางกระดูกที่ซับซ้อนเกินกว่าระบบจะช่วยได้
ต้องได้รับการวางแผนและผ่าตัดโดย แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านกระดูกและข้อ
ค่าใช้จ่ายสูงกว่าวิธีดั้งเดิมเล็กน้อย แต่ให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและยั่งยืนกว่า
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: ผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ต้องใช้เวลานานกว่าปกติไหม?
A: โดยทั่วไปใช้เวลาเท่ากับการผ่าตัดแบบปกติ แต่ใช้เวลาวางแผนก่อนผ่าตัดมากขึ้น เพื่อให้ผลลัพธ์ดีที่สุด
Q: หุ่นยนต์เป็นผู้ผ่าตัดแทนแพทย์หรือไม่?
A: ไม่ใช่ครับ หุ่นยนต์เป็นเพียงเครื่องมือช่วยให้แพทย์ผ่าตัดได้แม่นยำขึ้น ศัลยแพทย์ยังคงควบคุมทุกขั้นตอน
Q: ผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์เจ็บไหม?
A: โดยทั่วไปผู้ป่วยเจ็บน้อยกว่า และฟื้นตัวเร็วกว่าแบบดั้งเดิม
Q: ต้องพักฟื้นนานแค่ไหน?
A: ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถเริ่มกายภาพบำบัดได้ภายใน 1–2 วัน และกลับบ้านได้ใน 3–5 วัน
โรงพยาบาลธนบุรี ทวีวัฒนา
พร้อมให้บริการผ่าตัดข้อเข่าและข้อสะโพกด้วยเทคโนโลยีหุ่นยนต์รุ่นใหม่
โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านกระดูกและข้อ (Orthopedic Specialist) พร้อมห้องผ่าตัดมาตรฐานสากลและอุปกรณ์ครบวงจร
