1.ริดสีดวงทวารชนิดภายใน ที่ปกติจะไม่โผล่ออกมา และคลำไม่ได้ อาจมีอาการเลือดแดงสดออกมาขณะถ่าย
2.ริดสีดวงทวารชนิดภายนอก ที่สามารถมองเห็น และคลำได้ โดยอาจจะมีเลือดออกขณะหรือหลังถ่ายอุจจาระ
สาเหตุ ที่พบบ่อย คือ อุปนิสัยการรับประทานอาหาร และการขับถ่าย รวมทั้งการตั้งครรภ์ การยืนนานๆ และอีกหนึ่งพฤติกรรมเสี่ยงริดสีดวง คือ ชอบนั่งเล่นโทรศัพท์ตอนเข้าห้องน้ำเพื่อถ่ายอุจจาระควบคู่ไปด้วยจะทำให้เราใช้เวลาในการขับถ่ายนานยิ่งขึ้น และมักเกิดการขับถ่ายไม่สุด เกิดการเบ่งซ้ำหลายๆ ครั้ง ซึ่งเท่ากับเราถ่ายอุจจาระมากกว่า 1 ครั้ง ในบางรายอาจเกิดการเบ่งมากถึง 10 ครั้ง ทั้งที่เข้าห้องน้ำแค่ครั้งเดียว
วิธีรักษาริดสีดวงทวาร
1.การรักษาแบบประคับประคองอาการ ได้แก่ การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเพิ่มความ-
ทวารไม่รุนแรง
-
ดันในกลุ่มเนื้อเยื่อหลอดเลือดที่เป็นสาเหตุของโรคริดสีดวงทวาร และการใช้ยาต่าง ๆ ซึ่งมักใช้ในกรณีที่เป็นริดสีดวง
2.การรักษาทางศัลยกรรม ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค ข้อบ่งชี้ และดุลยพินิจของแพทย์
2.1 การฉีดยาเข้าที่หัวริดสีดวงทวาร ตัวยาจะทำให้หลอดเลือดดำฝ่อและหัวริดสีดวงยุบไป มักใช้กับโรคริดสีดวง ภายใน ในระยะที่ 2 วิธีนี้เป็นวิธีที่สะดวก ปลอดภัย ไม่มีความเจ็บปวด แพทย์มักจะนัดมาฉีดสัปดาห์ละครั้ง ประมาณ 3-5 ครั้ง สามารถช่วยให้หายขาดได้ประมาณ 60-70%
2.2 การรักษาโดยวิธีใช้ยางรัด (Rubber band ligation) หรือยิงยางรัดโคนหรือหัวของริดสีดวงที่โผล่ออกมา ซึ่งจะทำให้หัวของริดสีดวงนั้นฝ่อและหลุดออกไปเองภายใน 5-7 วัน วิธีจะใช้ได้ผลดีริดสีดวงทวารภายใน ในระยะ 2 ผู้ป่วยมักไม่มีอาการเจ็บปวด เพียงแต่รู้สึกหน่วงๆ ประมาณ 2-3 วัน
2.3 การทำลายเนื้อเยื่อด้วยการเผา เป็นวิธีการรักษาที่ใช้กับโรคริดสีดวงระยะที่ 2 แต่ยังไม่เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย โดยปกติแล้วแพทย์จะใช้เฉพาะเมื่อวิธีอื่นไม่ได้ผล ซึ่งก็มีอยู่ด้วยกันหลายวิธี ได้แก่ การเผาเนื้อเยื่อด้วยการใช้ไฟฟ้าจี้, การฉายรังสีอินฟราเรด, การใช้แสงเลเซอร์ผ่าตัด, การผ่าตัดด้วยการใช้ความเย็น เป็นต้น (การทำลายเนื้อเยื่อด้วยแสงอินฟราเรดอาจเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับกรณีที่เป็นโรคในระยะที่ 1-2 ส่วนระยะที่ 3-4 การกลับมาเป็นซ้ำจะมีอัตราที่สูง)
2.4 การผ่าตัดริดสีดวงทวาร มักทำให้กรณีที่เป็นมากแล้วในระยะที่ 3-4 หรือเมื่อริดสีดวงระยะที่ 2 ที่รักษาแบบผ่าตัดไม่ได้ผล การผ่าตัดริดสีดวงไม่ใช่เรื่องน่ากลัว และไม่เจ็บในขณะผ่าตัด เพราะแพทย์จะให้ยาสลบหรือฉีดยาชาเข้าไขสันหลังก่อนเสมอ หลังการผ่าตัดผู้ป่วยอาจมีอาการเจ็บปวดบ้าง สามารถระงับได้ด้วยการรับประทานยาแก้ปวด นอนพักฟื้นในโรงพยาบาลประมาณ 1-2 วันก็กลับบ้านได้ (หากไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ) ในปัจจุบันพบว่า ผู้ป่วยสามารถผ่าตัดได้โดยการฉีดยาชาเฉพาะที่รอบรูทวารหนักเท่านั้น ไม่ต้องใช้อุปกรณ์พิเศษใด ๆ ร่วมด้วย แต่อาจมีการฉีดยาหรือรับประทานยาแก้ปวดก่อนการผ่าตัด วิธีนี้จะทำให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็ว ปวดแผลน้อยมากหรือไม่ปวดเลย ที่สำคัญก็คือไม่จำเป็นต้องนอนพักที่โรงพยาบาล และสามารถกลับบ้านได้ภายใน 1-2 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด นอกจากนี้การผ่าตัดริดสีดวงทวารหนัก ยังสามารถใช้เครื่องตัดเย็บอัตโนมัติ (Stapled haemorrhoidopexy) ซึ่งเป็นการผ่าตัดริดสีดวงและเย็บบาดแผลไปด้วยในเวลาเดียวกันแบบใช้เครื่องตัดเย็บอัตโนมัติ ซึ่งวิธีนี้มีความเจ็บปวดน้อย มักใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีริดสีดวงรอบรูทวารหนัก
การผ่าตัดในแต่ละวิธี จะเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละรายสามารถขอรับคำปรึกษา สอบถามเพิ่มเติมกับแพทย์ที่ตรวจ
ข้อควรระวัง : การใช้ยากัดริดสีดวงเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ เพราะอาจก่อให้เกิดผลแทรกซ้อนรุนแรงตามมาได้ เช่น ทวารหนักเน่า หรือตีบตัน
หลังผ่าตัดริดสีดวงแล้ว มีโอกาสเป็นซ้ำได้หรือไม่
หลังการผ่าตัดคนไข้จะยังมีอาการหน่วงๆ เล็กน้อย แต่สามารถขับถ่ายหรือออกแรงเบ่งได้ตามปกติ ถามว่ามีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้อีกหรือไม่ จริงๆ ยังไม่ค่อยพบเคสในลักษณะนี้ แต่ถ้ามีการเกิดซ้ำน่าจะกินระยะเวลาประมาณ 3-5 ปี แต่ทั้งนี้คนไข้เองก็ต้องมีการปรับพฤติกรรมเพื่อลดความเสี่ยงด้วยเช่นกัน
“ เพราะผู้หญิงเข้าใจผู้หญิง
เรื่องของริดสีดวง พบแพทย์เฉพาะทางสาขาแบบไม่เขินอาย
เราพร้อมดูแลด้วยความเข้าใจ ”
พญ.รังสิมา เที่ยงเธียรธรรม
แพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรมลำไส้ใหญ่ และทวารหนัก
คลินิกศัลยกรรม
